Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΑΣΤΙΧΑΣ
Χάρτης της Χίου. Στο κάτω μέρος βρίσκονται τα Μαστιχοχώρια.
Το δέντρο Σκίνος ή Σχοίνος (PISTACHIA LENTICUS VAR. CHIA) καλλιεργείται μόνο στο νησί της Χίου, στο Νότιο μέρος του (Μαστιχοχώρια ή Μαστιχόχωρα). Η ιστορία της Μαστίχας είναι πολύ παλαιά και μπορεί να αναχθεί στην κλασσική εποχή.Πολλοί αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν την Μαστίχα για τις θεραπευτικές της ιδιότητες όπως ο Πλίνιος, ο Θεόφραστος, ο Διοσκουρίδης, ο Γαληνός.
Οι φαρμακευτικές της ιδιότητες της ήταν γνωστές και στον Ιπποκράτη και οι δε κυρίες της Ρώμης χρησιμοποιούσαν οδοντογλυφίδες από Μαστιχόδενδρα λογω της ιδιότητας που είχαν να λευκαίνουν τα δόντια.
Η αρχαιότερη πληροφορία για την Μαστίχα, έρχεται από τον Ηρόδοτο, κατά τον 5ο αιώνα π.Χ.
Η Μαστίχα από τον δέκατα αιώνα και μετά γίνεται διάσημη από τους περιηγητές που επισκέφθηκαν την Χίο. Στα μετέπειτα χρόνια η Μαστίχα άρχισε να συσχετίζεται άμεσα με την ιστορία της Χίου. Η Χίος κυριεύτηκε από τους Βενετσιάνουν και τους Γενουάτες και το Μονοπώλιο της Μαστίχας ήταν το μήλο της έριδας ανάμεσά τους.
Κατά την διάρκεια της κυριαρχίας των Γενουατών 1346-1566 η περίφημη Μαόνα (είδος Μετοχικής -Ναυλωτικής -Μονοπωλιακής Επιχείρησης) είχε την ευθύνη της Μαστίχας με μόνη υποχρέωση να δαπανά για την άμυνα του τόπου.
Η Μαόνα οργάνωσε το εμπόριο της Μαστίχας με σύστημα και επέβαλαν νόμους με ποινές για τους κλέφτες και τους κλεφταποδόχους της Μαστίχας. Κανένας δεν επιτρεπόταν να πουλάει Μαστίχα εκτός από την Μαόνα. Υπήρχαν μάλιστα και ειδικοί υπάλληλοι που δουλεία τους ήταν να ερευνούν τα πλοία για τυχόν λαθραία Μαστίχα. Υπάλληλο με τα καθήκοντα αυτά βρίσκουμε ως το 1700. Επίσης για προστασία της Μαστίχας μάζεψε τους κατοίκους των σκόρπιων οικισμών σε χωριά περιτριγυρισμένα με κάστρο (καστροχώρια) τα οποία καταστράφηκαν μετά το σεισμό του 1881. Χαρακτηριστικό δείγμα είναι τα Μεστά, οι Ολύμποι και το Πυργί.
Επί Τουρκοκρατίας οι Μαστιχοπαραγωγοί είχαν πολλά προνόμια. Η Χίος ήταν χωρισμένη σε δύο μέρη. Τα Μαστιχοχώρια είχαν δική τους ξεχωριστή από το υπόλοιπο νησί διοίκηση. Διοικούνταν από τον Σακίζ-Εμινί (φοροεισπράκτορα Μαστίχης) και αυτός πάλι είχε τους Σακίζ-Βεκιλερί (επιτρόπους της Μαστίχης) οι οποίοι εκλέγονταν από τους Δημογέροντες των 21 Μαστιχοχωριών. Οι Δημογέροντες συνέρχονταν σε βουλή που λεγόταν "Κοινό των Μαστιχοχώρων" συνήθως στο κάστρο της Παναγιάς της Σικελιάς.
Ο φόρος που πλήρωναν οι κάτοικοι των Μαστιχοχώρων ήταν 20,000 οκάδες Μαστίχη και δεν πλήρωναν κανέναν άλλο φόρο εκτός από τον κεφαλικό (χαράτσι).
Άλλο προνόμιο που είχαν τα Μαστιχοχώρια ήταν ότι επιτρεπόταν να χτυπούν τις καμπάνες των εκκλησιών.
Στην καταστροφή της Χίου το 1822 οι τούρκοι δεν πείραξαν τα Μαστιχοχώρια, αλλά όταν ο Κανάρης έκαψε την τουρκική ναυαρχίδα και πολλοί τούρκοι αξιωματικοί σκοτώθηκαν, τότε κατάστρεψαν τα πάντα παρά την αντίθετη διαταγή.
Τα κείμενα είνα παρμένα από το βιβλίο του Γιάννη Περίκου "Η Μαστίχα Χίου"
Αυτή η σελίδα είναι μέρος της σελίδας του 5ου Δημοτικού Σχολείου Χίου
This is a part of 5th Primary School of Chios Island Web page.
Copyright by Themis Kolliaros