Η πόλη της Χίου βρίσκεται στο μέσο της ανατολικής ακτής του νησιού, απέναντι από τη χερσόνησο της Ερυθραίας στη Μικρά Ασία. Αυτή η θέση δείχνει τη στενή σχέση που είχε πάντοτε με την Ιονία. Η μεγάλη γεωπολιτική της σημασία στην αρχαιότητα, οφειλόταν εν μέρει στη γειτνίασή της με μια εύφορη πεδιάδα, αλλά κυρίως λόγω της θέσης του λιμανιού της στον εμπορικό δρόμο προς τα παράλια της Μικράς Ασίας και της Κωνσταντινούπολη. Για αυτούς τους λόγους, ήταν πάντοτε ο σημαντικότερος οικισμός στο νησί.
Σήμερα η Χίος (Χώρα, όπως αποκαλείται από τους ντόπιους) είναι η πρωτεύουσα του Νομού και έχει περίπου 25.000 κατοίκους. Οι Δημόσιες Υπηρεσίες, η Διοίκηση και η Μητρόπολη βρίσκονται εδώ και αποτελεί το κομβικό σημείο για όλες τις επικοινωνίες με τον έξω κόσμο, θαλάσσιες και αεροπορικές. Η πολή καλύπτει μια σχεδόν επίπεδη περιοχή περιτρυγυρισμένη από προάστεια και ημι-αστικές περιοχές που εκτείνονται στα Νότια (Κάμπος) και στα Βόρεια (Βροντάδος). Στα δυτικά η πόλη περιορίζεται από λόφους και στα βόρεια από τους πρόποδες του οροπεδίου του Αίπους. Στα Ανατολικά απέναντι από μια στενή λωρίδα θάλασσας βρίσκονται τα παράλια της Μικράς Ασίας.
Η σύγχρονη πόλη αποτελεί ένα πολυσύχναστο λιμάνι και εμπορικό κέντρο, όχι ιδιαίτερα γραφικό για τους ξένους τουρίστες, αλλά μια πόλη που προσφέρει μεγάλη ποικιλία σε αυτούς που επιθυμούν να επισκεφθούν μια γνήσια παραδοσιακή περιοχή. Τα περισσότερα ξενοδοχεία, εστιατόρια, καφετέριες, καταστήματα δώρων, ταξιδιωτικά γραφεία και άλλες παρόμοιες υπηρεσίες βρίσκονται γύρω από τη λεωφόρο που εκτείνεται κατά μήκος του λιμανιού, την Προκυμαία. Λίγο μακρύτερα από την παραλία, ο επισκέπτης μπορεί να ανακαλύψει μερικούς από τους παλιότερους δρόμους και γραφικά σοκάκια.
Στο κέντρο της πόλης βρίσκεται η πλατεία Βουνακίου, από όπου ξεκινούν τα λεωφορεία για τις διάφορες περιοχές του νησιού. Στην άκρη της πλατείας βρίσκεται το Βυζαντινό μουσείο με ποικιλία ιστορικών ευρημάτων από το παρελθόν του νησιού. Λίγο μακρύτερα υπάρχει το Γυμνάσιο που ιδρύθηκε το 1792, και απέναντι από αυτό η Βιβλιοθήκη Κοραή που ιδρύθηκε το 1817 από ένα άξιο τέκνο της Χίου, το διάσημο άνθρωπο των γραμμάτων Αδαμάντιο Κοραή. Ο Κοραής (1748-1833) δώρησε στη βιβλιοθήκη την πλούσια συλλογή βιβλίων του. Αργότερα η βιβλιοθήκη εμπλουτίστηκε από τη δωρεά του Φίλιππου Αργέντη, Χιώτη λόγιου που ζούσε στην Αγγλία. Στον πάνω όροφο της βιβλιοθήκης στεγάζεται το Εθνολογικό και Λαογραφικό Μουσείο με εκθέματα όπως παραδοσιακές στολές, χειροτεχνήματα, ξυλόγλυπτα κ.α.
Η σύγχρονη Χίος έχει κτιστεί πάνω στη θέση της αρχαίας πόλης από την οποία διασώζονται λίγα ευρήματα - κυρίως από τα τείχη και το θέατρο. Αρκετά εντυπωσιακότερο είναι το κάστρο της πόλης. Κτισμένο αρχικά από τους Βυζαντινούς ως οχυρό, επεκτάθηκε σημαντικά από τους Γενουάτες κατά το 14ο αιώνα. Όταν οι Τούρκοι κατέκτησαν τη Χίο το 16ο αιώνα, πρόσθεσαν και άλλα κτίσματα στο κάστρο.
Βιβλιογραφία για την πόλη της Χίου:
Χίος, Κ. Μπούρας-ΕΤΕ, διάφοροι τουριστικοί οδηγοί και βιβλία για τη Χίο και το ΒΑ Αιγαίο.